1. Liệu pháp xâm lấn là gì?
Liệu pháp xâm lấn là những kỹ thuật điều trị da can thiệp sâu vào cấu trúc da, thường nhằm mục đích:
- Tái tạo bề mặt da
- Điều trị sẹo rỗ, tăng sắc tố, nếp nhăn
- Kích thích tăng sinh collagen – elastin
- Cải thiện chất lượng da từ bên trong
Một số phương pháp xâm lấn phổ biến hiện nay:
- Laser CO2 Fractional: tạo tổn thương nhiệt vi điểm xuyên sâu vào lớp trung bì
- Vi kim – vi kim RF: dùng đầu kim cực nhỏ tạo tổn thương cơ học để kích thích phục hồi
- Peel da trung bình – sâu: dùng acid mạnh (TCA, phenol…) để bóc tách lớp biểu bì – trung bì nông
Mục tiêu chung: gây tổn thương có kiểm soát → kích hoạt cơ chế phục hồi tự nhiên của da
2. Vì sao da sau xâm lấn dễ viêm, đỏ, kích ứng?
Sau xâm lấn, làn da bước vào giai đoạn viêm cấp tính, đặc trưng bởi:
- Mất hàng rào bảo vệ tạm thời: lớp sừng bị phá vỡ → dễ xâm nhập bởi vi khuẩn, chất gây kích ứng
- Phản ứng viêm sinh lý: da tăng sản xuất các cytokine, prostaglandin gây đỏ – phù nề – nóng rát
- Tăng độ nhạy cảm thần kinh ngoại vi: dẫn đến cảm giác châm chích, ngứa nhẹ
Nếu không kiểm soát tốt, phản ứng viêm này có thể kéo dài và dẫn đến:
- Tăng sắc tố sau viêm (PIH)
- Tăng sinh sợi collagen bất thường (sẹo lồi, sẹo phì đại)
- Biến chứng nhiễm trùng thứ phát
Do đó, việc kiểm soát viêm sớm và đúng cách là điều kiện tiên quyết để tối ưu hiệu quả sau xâm lấn.
3. Corticoids bôi ngoài da có tác dụng gì sau các liệu pháp xâm lấn?
Corticoid là nhóm thuốc kháng viêm mạnh, có khả năng:
- Ức chế phản ứng viêm cấp tính: giảm nhanh đỏ, phù, nóng rát
- Giảm nguy cơ tăng sắc tố sau viêm: đặc biệt quan trọng ở người da châu Á
- Ổn định màng tế bào – giảm phóng thích histamin → giảm ngứa – kích ứng
- Làm dịu da – rút ngắn thời gian phục hồi
Corticoids bôi ngoài da thường được chỉ định trong 24–72 giờ đầu sau điều trị, với mục đích “hạ nhiệt nhanh” cho làn da.
4. Những lưu ý khi sử dụng corticoid sau xâm lấn
Mặc dù có hiệu quả rõ rệt, corticoid không phải là “thuốc dưỡng”, và việc dùng sai có thể gây ra nhiều hệ lụy:
Lưu ý khi sử dụng:
- Chọn đúng hoạt lực:
Corticoid nhóm nhẹ (Hydrocortisone 1%) hoặc nhóm trung bình (Desonide) - Bôi đúng thời gian – liều lượng:
Thường chỉ dùng 1–2 lần/ngày, không quá 3–5 ngày liên tục - Chỉ bôi ở vùng tổn thương rõ rệt, không bôi lan rộng toàn mặt
- Kết hợp dưỡng phục hồi sau đó: để hỗ trợ lành thương, duy trì hàng rào bảo vệ da
Tuyệt đối không:
- Tự ý dùng corticoid mạnh như Betamethasone, Clobetasol sau xâm lấn
- Dùng quá liều hoặc kéo dài (gây giãn mạch, teo da, nổi mụn)
- Trộn corticoid với các serum, kem không rõ nguồn gốc
5. Các loại corticoid thường được chỉ định sau xâm lấn và khi nào cần ngưng
| Hoạt chất | Nồng độ thông dụng | Đặc điểm |
|---|---|---|
| Hydrocortisone | 1% | Nhẹ, an toàn với vùng da mỏng |
| Desonide | 0.05% | Trung bình, phù hợp sau laser/peel |
| Fluocinolone (kết hợp) | 0.01% | Thường có trong sản phẩm kê toa |
Ngưng sử dụng corticoid khi:
- Các dấu hiệu viêm – đỏ – sưng đã giảm rõ (sau 2–3 ngày)
- Có dấu hiệu bất thường: nổi mụn, ngứa, kích ứng tăng lên
- Bắt đầu chuyển sang giai đoạn tái tạo – phục hồi mô, lúc này nên ưu tiên các dưỡng chất phục hồi tự nhiên (panthenol, ceramide, madecassoside…)
Kết luận:
Corticoid là “con dao hai lưỡi” trong chăm sóc da sau xâm lấn.
Nếu được chỉ định đúng – dùng đúng – dừng đúng, corticoid sẽ giúp kiểm soát viêm hiệu quả và cải thiện kết quả điều trị.
Tại Akina, mỗi khách hàng sau xâm lấn đều được cá nhân hóa phác đồ chăm sóc, trong đó việc dùng corticoid luôn được theo dõi sát bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu, đảm bảo an toàn tối đa – phục hồi tối ưu – không để lại biến chứng lâu dài.
