1. Nấm tóc là gì?
Nấm tóc là tình trạng viêm, gây thương tổn tóc, nang tóc da đầu và vùng da xung quanh do nấm.
Bệnh chủ yếu gặp ở trẻ nhỏ và thình thoảng ở người lớn. Bệnh phân bổ rộng khắp trên thế giới. Tuy nhiên, nấm tóc hay gặp ở vùng nông thôn hơn thành thị. Bệnh thường mang tính lây truyền và gặp ở các thành viên trong gia đình hoặc cùng lớp học.
2. Nguyên nhân
Nấm dermatophyte là nguyên nhân chủ yếu của nấm tóc. Trong đó, nấm hay gặp là Microsporum và Trichophyton. Ở Anh và Bắc Mỹ, nguyên nhân hay gặp nhất là do nấm Trichophyton tonsurans (chiếm 90%). Tuy nhiên, nghiên cứu ở Việt nam cho thấy nấm M. canis hay gặp hơn.
Nấm tóc Piedra trắng do nấm Trichophyton beigelii gây nên.
Nấm tóc Piedra đen do nấm Piedraia hortae gây nên.
Ngoài biểu hiện ở tóc, nấm tóc Piedra cũng có thể gây nhiễm nấm huyết và các cơ quan nội tạng.
Nấm dermatophyte dựa trên cách lây truyền được chia thành 3 loại chính: Anthropophilic (lây từ người sang người), Zoophilic (lây từ động vật sang người), Geophilic (lây từ đất sang động vật hoặc sang người).
Những điều kiện thuận lợi dễ dẫn đến nấm tóc:
Da đầu tiết nhiều mồ hôi khiến tóc bị ẩm ướt thường xuyên và dễ bị bám bụi bẩn, từ đó nấm mới có cơ hội phát triển.
Dùng dầu gội đầu không phù hợp, chứa chất tẩy mạnh hoặc gội quá mạnh tay làm da đầu bị tổn thương, suy yếu, dễ nhiễm mầm bệnh.
Gội đầu xong không làm khô tóc ngay mà để đội mũ, đi ngủ hoặc đi ra đường khi tóc còn ướt
Tắm gội bằng nguồn nước không sạch sẽ, bị nhiễm nấm
Đội nón hoặc mũ có kích thước quá chật khiến da đầu đổ nhiều mồ hôi, ẩm ướt
Không giặt nón mũ hay vệ sinh lược chải đầu thường xuyên
Gãi lên đầu khi tay chưa được rửa sạch
Ngủ chung, dùng chung nón, mũ, lược chải đầu, gối… với người đang bị nấm tóc
Tiếp xúc với động vật bị nhiễm mầm bệnh.
3. Biểu hiện của nấm tóc
– Nấm tóc Piedra: có hai dạng chính là Piedra đen và Piedra trắng.
+ Người bệnh Piedra đen thường biểu hiện triệu chứng nốt màu nâu hoặc đen dọc theo thân tóc. Nhiễm nấm thường bắt đầu dưới lớp biểu bì của sợi tóc và lan rộng ra ngoài. Tóc vỡ có thể xảy ra do vỡ nốt tại thân tóc. Khi các nốt lớn, chúng có thể bọc thân tóc.
+ Trong nấm tóc Piedra trắng, nhiễm nấm cũng bắt đầu bên dưới lớp biểu bì và phát triển thông qua thân tóc gây suy yếu và gẫy tóc. Các nốt mềm, ít dính, màu trắng nhưng cũng có thể là màu đỏ, xanh lá cây hoặc màu nâu sáng. Tỷ lệ Piedra trắng tăng lên kể từ khi bắt đầu của đại dịch HIV. Ở những người bệnh suy giảm miễn dịch, T. beigelii có thể gây ra nhiễm nấm hệ thống nghiêm trọng với sốt, nấm huyết, thâm nhiễm phổi, tổn thương da (sẩn mụn nước và xuất huyết, hoại tử trung tâm) và bệnh thận.
– Nấm đầu (Tinea capitis)
+ Biểu hiện có thể nhẹ không viêm tương tự như viêm da dầu (nguyên nhân hay gặp là T. tonsurans) đến phản ứng mụn mủ nặng kèm rụng tóc, với tên hay gọi là kerion (tầng ong). Rụng tóc có hoặc không kèm vảy da.
+ Là hậu quả phản ứng quá mức của cơ thể gây biểu hiện mảng mủ, ướt, kèm hình thành các ổ áp xe nhỏ và rụng tóc. Một số người bệnh có biểu hiện toàn thân, mệt mỏi, sưng hạch. Tóc ở vùng tổn thương có thể mọc lại, tuy nhiên khi tổn thương lâu, có thể để lại sẹo và gây rụng tóc vĩnh viễn.
+ Tình trạng mang nấm T. tonsurans là tình trạng không biểu hiện lâm sàng nhưng khi nuôi cấy nấm dương tính. Tình trạng này thường gặp hơn ở người lớn, người có tiếp xúc với trẻ bị bệnh. Có thể coi người mang nấm cũng là tình trạng nhiễm bệnh và nên được điều trị để hạn chế sự tái phát ở trẻ nhỏ.
4. Điều trị
– Cắt tóc ngắn sẽ làm giảm tình trạng lây lang của viruss cũng như dễ dàng chắm sóc tóc hơn
– Gội đầu bằng các dung dịch sát khuẩn và chống nấm. Sử dụng đúng loại dầu gội phù hợp với bản thân.
– Sử dụng thuốc chống nấm thận trọng và theo dõi kỹ.
– Điều trị các nhiễm khuẩn kèm theo.
5. Phòng bệnh
Hãy giữ khô tóc, môi trường ẩm ướt chính là điều kiện lý tưởng để nấm phát triển mạnh. Do vậy, nếu bạn bị mắc mưa khiến đầu bị ướt, hãy cố gắng làm khô tóc ngay sau khi trở về nhà. Đồng thời tránh đội nón, mũ bảo hiểm quá chật khiến đầu đổ nhiều mồ hôi và làm tóc bị ẩm ướt, nên sấy tóc sau khi gội đầu, không nên để tóc trong tình trạng ướt kéo dài.
Không được gãi đầu bằng tay vì sẽ khiến da đầu ngày càng tổn thương và làm tình trạng bệnh thêm tồi tệ. Ngoài ra còn dễ làm bệnh lây lang từ vùng này sang vùng khác trên cơ thể.
Hạn chế uống rượu bia hay các chất kích thích. Đặc biệt nên tránh xa thuốc lá hay các thực phẩm cay nóng.
Ngưng sử dụng dầu gội hoặc dầu xả có nhiều hóa chất, có tính tạo bọt cao. Nếu vẫn tiếp tục dùng thì da đầu sẽ ngày càng mỏng, đỏ và rát. Bên cạnh đó lựa chọn những sản phẩm dịu nhẹ mà có tính làm sạch cao sẽ khiến cho chất lượng làm sạch da đầu của bạn tốt hơn. Nếu phân vân không biết lựa chọn loại nào thì có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc tư vấn của nhân viên ở tiệm thuốc.
Không tự ý mua thuốc để uống và bôi khi chưa có chỉ định hay tư vấn của bác sĩ, thuốc điều trị chuyên biệt là thuốc đặc trị nên cần có chỉ định từ bác sĩ chuyên môn, tự mua và sử dụng rất dễ tiền mất tật mang.
Xem thêm:
